Piękna mimo wszystko - pielęgnacja ciała w ciąży

Ciąża nie może być żadnym powodem zaniedbania codziennej pielęgnacji ciała. Wręcz przeciwnie, spróbuj podczas tych 9 miesięcy wyglądać tak pięknie i zadbanie jak to tylko możliwe!
 To z pewnością poprawi Twoje samopoczucie 


Skóra 

Szczególnie na twarzy, reaguje bardzo wrażliwie na zmiany hormonalne i wymaga specjalnej pielęgnacji. Dobierz, w zależności od zmian skóry odpowiednią serię kosmetyków.
Będąc w ciąży intensywniej się pocisz, dlatego zadbaj o prysznic min. 2 razy dziennie. Prysznic powinien trwać ok 10-15 min. Używaj łagodnych preparatów pod prysznicem, najlepiej płynu do kąpieli dla dzieci.
Po prysznicu lub kąpieli pielęgnuj ciało kremem, balsamem lub olejkiem. Wykonuj masaż punktowy na brzuchu i biodrach..

Włosy 

Rosną szybko i wolniej się przetłuszczają, Mogą jednak stać się łamliwe, zatem myj je tak często, jak to jest niezbędne, używając szamponu dobranego do zmienionego rodzaju włosów.

Piersi 

Aby wzmocnić tkankę biustu, kieruj na piersi mocny strumień wody od letniej po zimną. Podczas osuszania wycieraj mocno brodawki piersi. Potem wcieraj w piersi łagodnymi ruchami krem , olejek lub balsam. Pamiętaj o dobraniu wygodnego biustonosza.

Zęby 

Są bardziej narażone na próchnicę, gdyż ślina zawiera więcej kwasów, które atakują szkliwo. Myj zatem częściej zęby niż 3 razy dziennie. Mycie powinno trwać ok 3 minuty . Odbywaj zapobiegawcze wizyty u stomatologa. W razie krwawienia dziąseł zmień szczoteczkę na bardziej miękką.

Wyprawka dla noworodka, czyli jak się przygotować

Przedstawiamy listę rzeczy , które naszym zdaniem są potrzebne dla twojego maleństwa zaraz po narodzeniu :) 

www.mjakmama24.pl

KOSMETYKI I HIGIENA 

- wanienka do kąpieli 

- mydełko w płynie dla noworodków

- oliwka lub emulsja dla niemowląt 

- płatki higieniczne i patyczki do uszu ( użyj ich do czyszczenia pępka) 

- nożyczki z zaokrąglonymi końcówkami 

- nasączone chusteczki dla niemowląt 

- termometr do wody w kąpieli 

- pieluszki jednorazowe

- maść na odparzenia 

- krem ochronny dla niemowląt

- plyn do prania i płukania dla niemowląt 

UBRANKA DLA NOWORODKA 

- 3-4 długie kaftaniki 

- 3 pary długich body

- 3 pary krótkich body 

- 2 pajacyki z kapturkiem

- 3 czapeczki 

- 4 pary luźnych skarpetek 

- 3 pary spodenek dresowych 

- kombinezon z kapturem

- 3 ciepłe bluzy lub sweterki 

- rękawiczki 

MEBLE I AKCESORIA 

- wózek

- pokrowiec na wózek 

- torba na spacery 

- łóżeczko z regulacją wysokości spania

- materac 

- przewijak 

- szafa lub komoda na dziecięce ubranka 

- lampka 

INNE 

- pieluszki bawełniane ok. 3

- pieluszki tetrowe ok. 10 

- 2 miękkie ręczniki 

- kołderka i poszewki 

- poszewka na przewijak

- 2 kocyki 

Można czy nie można uprawiać sport w ciąży?

Drogie Panie ! Ciąża to nie choroba… aktywność fizyczna  ma ogromny wpływ na rozwój dziecka, przebieg porodu i powrót do dawnej sylwetki po urodzeniu malucha. Jeśli nie ma więc przeciwwskazań medycznych, czujecie się na siłach i lubicie spędzać aktywnie czas to nie rezygnujcie ze sportu ! Pamiętajcie oczywiście o umiarze , tak aby nie zaszkodzić sobie i dziecku ;)

 

Oto ćwiczenia, które są zalecane przyszłym mamom :

 

1. Pływanie

To doskonała forma rekreacji i aktywności fizycznej dla przyszłych mam. Woda pozwala odciążyć zmęczony kręgosłup i stawy oraz sprawia, że kobieta ciężarna, pomimo swojej zwiększonej wagi ciała, czuje się lekka niczym piórko. W wodzie kobieta może się zrelaksować i swobodnie popluskać. Ponadto, ćwiczenia w wodzie pozwalają zwiększyć wytrzymałość mięśni bez nadmiernego wysiłku, co stanowi doskonałe przygotowanie do porodu.

 

2. Spacery

Jest to forma aktywności fizycznej najczęściej wybierana przez kobiety w ciąży.

Na co należy zwrócić uwagę  ?

Spacery powinny trwać nie dłużej niż 30- 45 minut ( ma to być przyjemność a nie męczarnia ). Wybieraj zielone miejsca do spacerowania, unikaj zatłoczonych ulic.

Pamiętaj o wygodnym obuwiu i ciepłym ubraniu. Zabierz ze sobą butelkę wody mineralnej oraz telefon komórkowy ( na wypadek gdybyś poczuła się słabo)

 

3. Ćwiczenia

Szczególnie wskazane jest uprawianie jogi czy ćwiczeń pilates. Zaletą tych ćwiczeń jest koncentracja na oddechu, technikach relaksacyjnych, prawidłowej postawie. Wybierając ćwiczenia, należy zwrócić uwagę, by były one specjalnie ułożone dla kobiet w ciąży. Dobre są ćwiczenia niewymagające zbyt dużego napinania i rozciągania mięśni brzucha. W czasie wykonywania ćwiczeń stojących używajmy ściany lub podpory jako pomocy przy złapaniu równowagi. W czasie przysiadów (np. podczas podnoszenia przedmiotów z podłogi) kobieta ciężarna powinna używać bioder – nie pleców, unikać skrętów kręgosłupa, jeśli występują dolegliwości bólowe.

 

4. Body Ball

Ciekawą alternatywą na spędzenie wolnego czasu w ciąży jest gimnastyka. Przyszłe          mamy mogą za pomocą prostych i niewymagających ćwiczeń rozruszać wszystkie mięśnie i poczuć się lepiej. Do tego wystarczy tylko duża piłka, która później może być śmiało wykorzystywana jako zabawka dla dziecka. Zaletą body ball  jest fakt, że ćwiczenia z piłką są dedykowane kobietom na każdym etapie ciąży, bowiem nie są one intensywne i wyczerpujące. Działają wręcz rozluźniająco na nadmiernie obciążone i napięte mięśnie przykręgosłupowe, które są przyczyną dolegliwości w okolicach lędźwiowo- krzyżowej i krzyżowo-biodrowej.

    

Jeśli uprawiałaś jogging przed ciążą to jak najbardziej możesz kontynuować go podczas ciąży. Unikaj jednak długich i intensywnych biegów. Jeśli lubisz jeździć na rowerze to kontynuuj to tak długo, jak długo sprawiać będzię Ci to przyjemność.

 

 

Terminarz wizyt lekarskich podczas ciąży.

Pierwsze badanie należy przeprowadzić najpóźniej do końca 12 tygodnia ciąży. Obejmuje ono między innymi dokładne badanie ciężarnej, określenie grupy krwi i czynnika Rh, przeprowadzenie wywiadu położniczego ( przebyte choroby, poronienia itp.),

Drugie badanie w 17-20 tygodniu ciąży, połączone z badaniem ogólnym.

Trzecie badanie w 25-28 tygodniu ciąży, połączone z badaniem krwi.

Czwarte badanie w 30-34 tygodniu ciąży.

Piąte badanie w 35-38 tygodniu ciąży.

Oczywiście każda kobieta ma prawo do częstszych konsultacji lekarskich. Jeśli czujesz się niepewnie, bo masz niepokojące objawy to nie wahaj się i odwiedź swojego lekarza! Ten terminarz jest najczęściej przedstawiany przez lekarzy i stosowany kiedy ciąża przebiega bez żadnych powikłań. 

Wyobraź sobie, że możesz zmniejszyć bóle porodowe i skrócić czas porodu...

Obawiasz się długiego bolesnego porodu? 

Oto na polskim rynku pojawił się ElleTens , urządzenie, które sprawi, że poród nie będzie bolesnym i traumatycznym przeżyciem. 

Co to jest ElleTens? 

Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation, czyli przezskórna stymulacja nerwów. Z elektrod wysyłane są impulsy elektryczne o niskiej amplitudzie przez skórę do nerwów obwodowych. Są to nerwy odpowiedzialne za czucie temperatury. Przez te nerwy sygnał elektryczny dociera do połączeń synaptycznych rdzenia kręgowego, gdzie działa dwojako:

1. Jako sygnał blokujący impuls nerwowy niosący informację o bólu do mózgu, przez co mózg nie otrzymuje danych odnośnie miejsca i nasilenia bólu. Mechanizm blokowania impulsów nerwowych został przyjęty przez naukę w latach 60-tych, jako teoria bramek bólowych Melzacka i Walla. Włókna nerwowe typu C niosą sygnał z elektrostymulatora szybciej, niż włókna typu A, przez co sygnał ze stymulatora wygrywa w konkurencji o dostęp do podwzgórza.
2. Jako inicjator powstawania naturalnych substancji przeciwbólowych – beta endorfin, mających działanie przeciwbólowe równie silne, jak morfina. Ten mechanizm wywołują impulsy o niskiej częstotliwości lub krótkie uderzenia.

Dlaczego warto rodzić z ElleTens? 

- blokuje sygnały bólowe

- skraca wszystkie fazy porodu

- narodzone dziecko jest mniej zmęczone akcją porodową

- nie narażasz siebie ani dziecka na skutki uboczne leków

Dla zainteresowanych kontakt do osoby, u której można kupić lub wypożyczyć ElleTens:  jolanta.drobek@ortokomfort.pl

Pamiętajcie, badania w ciąży to ważny, nieodłączny element tego okresu!

Ciąża to nie tylko okres oczekiwania na narodziny dziecka, ale także czas, w którym musisz wykonywać znacznie więcej badań niż zwykle. Jeżeli chcesz zorientować się, na co dokładnie powinnaś się przygotować lub jakie badania możesz przeprowadzić, zapraszamy do zapoznania się z poniższą listą.

Kalendarz badań w ciąży

7-8 tydzień ciąży:

•  badanie ginekologiczne wewnętrzne

9-10 tydzień ciąży:

•  grupa krwi i Rh
•  przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
•  morfologia krwi
•  cytologia
•  badanie moczu
•  poziom cukru na czczo
•  WR (odczyn Wassermanna)
•  przeciwciała różyczki
•  przeciwciała toksoplazmozy
•  konsultacja stomatologiczna
•  przeciwciała HIV
•  pomiar ciśnienia
•  indeks wagi (BMI)
•  waga ciała
•  badanie piersi
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  badanie ginekologiczne wewnętrzne

11-14 tydzień ciąży:

•  badanie moczu
•  badanie USG
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  badanie ginekologiczne wewnętrzne
•  test PAPP-A i potrójny HCG

15-20 tydzień ciąży:

•  przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
•  morfologia krwi
•  badanie moczu
•  HBs
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  test PAPPA-A i potrójny HCG
•  ocena pH wydzieliny pochwowej

21-26 tydzień ciąży:

•  badanie moczu
•  poziom cukru po glukozie
•  przeciwciała toksoplazmozy
•  badanie USG
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  ocena ruchliwości płodu przez ciężarną

27-32 tydzień ciąży:

•  przeciwciała odpornościowe (anty Rh)
•  morfologia krwi
•  badanie moczu
•  badanie USG
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  ocena ruchliwości płodu przez ciężarną

33-37 tydzień ciąży:

•  morfologia krwi
•  badanie moczu
•  WR (odczyn Wassermanna)
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  badanie piersi
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
•  tętno płodu

38-39 tydzień ciąży:

•  badanie moczu
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  ocena pH wydzieliny pochwowej
•  tętno płodu
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  ocena ruchliwości płodu przez ciężarną

po 40. tygodniu ciąży:

•  badanie moczu
•  badanie USG
•  pomiar ciśnienia
•  waga ciała
•  badanie położnicze (wysokość dna macicy)
•  ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
•  KTG
•  tętno płodu
•  ocena pH wydzieliny pochwowej

Zastanawiasz się jak bardzo musisz zmienić swoje porcje codziennych posiłków? Czy bycie w ciąży oznacza jedzenie za dwoje? Odpowiedź jest bardzo prosta : NIE . W czasie ciąży niewiele zwiększa się ilość składników odżywczych jakie powinnaś przyjmować. Warto pamiętać także o tym, że zapotrzebowanie energetyczne jest w ciąży tylko nieznacznie zwiększone! Zdrowa kobieta, nie będąca w ciąży potrzebuje dziennie ok. 2200 kcal. Kobieta w ciąży dopiero od 4 miesiąca ciąży potrzebuje o 300 kcal więcej .

Oto krótka podpowiedź na temat składników odżywczych niezbędnych do zdrowego rozwoju dziecka i Twojego dobrego samopoczucia ;) 

 Kluczowe podczas ciąży jest właściwe zestawienie składników odżywczych :

Białko, tłuszcze , węglowodany, składniki mineralne, płyny

Dostarczone w odpowiedniej ilości i wyważonych proporcjach nie dopuszczą do stanu niedoboru, który może mieć szkodliwy wpływ na rozwój dziecka .

BIAŁKO

To najważniejszy składnik budulcowy ludzkiego ciała. Dzienna niezbędna ilość białka wynosi ok 45g, a w ciąży ilość ta wzrasta do 80g.

Ok 40g powinna być pochodzenia zwierzęcego : mięso, ryby, jaja, mleko, przetwory mleczne

Druga połowa pochodzić powinna z produktów roślinnych z dużą zawartością protein :

soczewica, groch, fasola, soja, ryż, kukurydza, płatki owsiane, chleb gruboziarnisty, ziemniaki, orzechy

TŁUSZCZE

Dostarczają przede wszystkim energii. Zapotrzebowanie na tłuszcze przed i w czasie ciąży jest takie samo, wynosi : 25- 30% całej dostarczonej energii. ( jest to ok 80g)

Co zatem jeść, aby dostarczyć organizmowi tłuszczy, ale nie zdobyć tym samym za dużo tkanki tłuszczowej?

Chude mięso ( pieczony kurczak, wołowina, cielęcina), ryby ( dorsz, łosoś, pstrąg, kraby, flądra, sola), chude mleko, kefir, maślanka, olej słonecznikowy, sojowy i lniany

WĘGLOWODANY

Do grupy węglowodanów należą różne cukry, roślinne i zwierzęce skrobie, celuloza.

Węglowodany są głównym źródłem energii dla pracy mięśni. W ciąży potrzebne jest ok 370g.

Gdy jest ich zbyt wiele, w organizmie zostają przetworzone na tłuszcz co powoduje niepotrzebny przyrost wagi !

Składniki zawierające węglowodany : chleb z pełnego przemiału, chleb chrupki, żytni, graham, ryż gruboziarnisty, owoce, warzywa.

SKŁADNIKI MINERALNE

Są one niezbędne w organizmie dla procesów przemiany materii. Potrzebne są w niewielkich ilościach, dlatego zwykle wystarcza ich zawartość z pożywieniu. W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na wapń(twarde sery, mleko, jogurt, twaróg, orzechy,brokuły, szpinak, pietruszka, szczypiorek, por, , fosfor ( we wszystkich produktach spożywczych) i żelazo ( mięso, buraki)

PŁYNY

Dzienna ilość spożywanych płynów powinna wynosić ok 1,5l . Dla kobiety w ciąży zalecane jest picie ok 0,5l mleka. Najważniejsze jest jednak picie wody! Można pić herbaty z miodem ( owocowe, ziołowe) Kawa jest niewskazana, ze względu na zawartość kofeiny. 

Warto przypilnować aby posiłki były pełne w wartościowe produkty. Należy unikać pustych kalorii, chyba żadna z Was nie chce przybrać zbędnych kilogramów? No właśnie, jeśli mowa o wadze....prawidłowy i naturalny przyrost wagi kobiety w ciąży oscyluje między 11 a 12kg. 

Idealny przyrost wagi wygląda następująco :

13- 15 tydzień	3x 250g = 750g
16- 18 tydzień	3x300g = 900g
19- 22 tydzień	4x350g = 1400g
23 i 24 tydzień	2x400g = 800g
25 i 26 tydzień	2x450g = 900g
27 – 38 tydzień	12x500g = 6000g
39 tydzień	250 g
Całościowy przyrost wagi	1100 g

                   

  Jak rozpoznać ciąże?

Każda kobieta powinna wiedzieć, jakie są objawy ciąży, co nie znaczy wcale, że ich wystąpienie musi oznaczać, że za dziewięć miesięcy zostanie mamą. Każdy z objawów, które mogą wskazywać na ciążę, może też mieć inną przyczynę. Jakie są pierwsze objawy ciąży?

tkliwość i bolesność piersi czy wrażenie ich powiększenia się mogą być wynikiem intensywnej pracy hormonów w pierwszych tygodniach ciąży; jednak wrażliwość piersi może też być oznaką zbliżającej się miesiączki,

poranne nudności czy wymioty - mogą, ale nie muszą, pojawić się już po 2 tygodniach od zapłodnienia i świadczyć o ciąży, ale też mogą być wynikiem złej diety czy zatrucia pokarmowego,

częste oddawanie moczu (przeważnie występuje po ok. 6 tygodniu ciąży) – może też świadczyć o zakażeniu dróg moczowych, szczególnie jeśli towarzyszy mu świąd i pieczenie, a mocz ma brzydki zapach albo kolor,

większy apetyt – organizm może zbierać siły do intensywnej pracy czekającej go przez 9 najbliższych miesięcy albo objaw ten może wynikać ze złej diety, zaburzeń hormonalnych czy zbliżającej się miesiączki,

zmienność nastroju – huśtawki nastrojów, złość i rozdrażnienie są wynikiem dużego wysiłku, jaki podejmuje organizm kobiety do przygotowania się do ciąży i zapewnienia optymalnych warunków płodowi i towarzyszącej im burzy hormonalnej, ale też zwykłego spadku nastroju czy codziennych problemów i stresów,

pojawienie się przebarwień – mogą być spowodowane pracą hormonów albo oznaczać problemy dermatologiczne,

podwyższona temperatura ciała - może wynikać ze zwiększonej ilości progesteronu, którego zadaniem jest 

podtrzymanie ciąży, ale i zbliżającej się grypy czy przeziębienia.

Jak widzisz, każdy objaw ciąży może mieć inną przyczynę, więc gdy podejrzewasz, że możesz być w ciąży, zrób test ciążowy (najwcześniej w dniu terminu miesiączki) albo badanie krwi wykrywające obecność HCG w surowicy krwi!

To co zdrowe i potrzebne w jadłospisie przyszłej mamy.

Dieta przyszłej mamy jest bardzo istotna, zwłaszcza jeśli chodzi o rozwój maleństwa, ma także  ogromny wpływ na samopoczucie kobiety ciężarnej oraz na jej dobrą formę zarówno pscyhiczną jak i fizyczną. 

Na co zatem należy zwrócić uwagę w codziennym jadłospisie? 

• kwas foliowy – inaczej witamina B9 wpływa na właściwe wykorzystanie żelaza. W pierwszych tygodniach ciąży jego rola jest związana z rozwojem i kształtowaniem się płodu - a zwłaszcza jego układu nerwowego, mózgu i rdzenia kręgowego. 
• witamina A – podnosi odporność na infekcje i wpływa na dobry stan oczu, skóry, włosów i błon śluzowych
• witamina C – jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania tkanek i odporności na choroby, ma działanie antystresowe, odgrywa ważną rolę w krążeniu krwi, wykorzystaniu tlenu i żelaza;
• witamina D – wspomaga proces wchłaniania wapnia w organizmie, wpływa na zdrowy rozwój zębów i kośc
• cynk – jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym na każdym etapie życia, wpływa na skórę , włosy i paznokcie, jest potrzebny do prawidłowego przyswajania kwasu foliowego, niezbędny do wzrostu i rozwoju systemu immunologicznego płodu.
• białka – są podstawowym budulcem każdej żywej komórki;
• wapń – wspomaga formowanie kości i zębów dziecka, ogranicza wchłanianie zanieczyszczeń środowiskowych, reguluje gospodarkę mineralną i wpływa na prawidłowe wykorzystanie fosforu oraz witamin C, A i D;
• żelazo – jest składnikiem hemoglobiny przenoszącej tlen do komórek organizmu, jest potrzebne w procesach krwiotwórczych płodu, matka przekazuje dziecku zapasy na czas życia płodowego i na pierwsze miesiące życia po urodzeniu

 Kilka przykładowych produktów wskazanych dla przyszłej mamy : 

  

 Ryby, najlepiej z grilla

 łosoś, makrela, śledź, halibut, tuńczyk to ryby,które zawierają niezbędne dla kobiety w ciąży kwasy omega-3. Kwasy te odpowiadają za prawidłowy rozwój wzroku i mózgu dziecka. Zmniejszają też u ciebie stężenie triglicerydów we krwi oraz jej krzepliwość, co zapobiega tworzeniu się niebezpiecznych zakrzepów. Zapobiegają chorobie niedokrwiennej serca. Najzdrowiej będzie, gdy sięgniesz po świeżą rybę z grilla lub pieczoną.

Ciemna czekolada
Magnez w niej zawarty zapobiega poronieniu, przedwczesnemu porodowi, wspiera pracę serca, działa przeciwobrzękowo i przeciwskurczowo. Ale ponieważ w czekoladzie są związki, które mogą utrudniać wchłanianie magnezu, nie może być ona jedynym źródłem tego pierwiastka. Poza tym lepiej ze słodyczami nie przesadzać i czekoladę jeść z umiarem.

Migdały
Jedna ze zdrowych przekąsek. Już kilka pomoże ci wygrać z wilczym apetytem. Migdały zawierają nie tylko magnez, ale także wapń.

Oliwa lub olej

Codziennie jedz tłuszcze roślinne. Nie przesadzaj z masłem i ogranicz utwardzane tłuszcze roślinne, gdyż zawierają niezdrowe tłuszcze trans. 

Mleko i napoje fermentowane
Dostarczają dużo wapnia, który jest głównym składnikiem kości, twoich i dziecka. Odpowiada też za twoje samopoczucie. Niedobory wapnia mogą wywoływać bóle głowy i ciągłe uczucie zmęczenia. Jeśli lubisz mleko, możesz wypijać jedną, dwie szklanki dziennie. Ze względu na szybki przyrost wagi lepiej wybieraj to o mniejszej zawartości tłuszczu, np. 2%, ale nie 0%, bo odrobina tłuszczu jest konieczna dla lepszego wchłaniania witamin. Sięgaj po maślankę, kefir, jogurt naturalny (te owocowe są dosładzane) i żółty ser (to wapniowa „bomba”).

Czerwona papryka
Ma więcej witaminy C niż owoce cytrusowe, a także dużo beta-karotenu. Dzięki temu poprawia odporność i wygląd skóry przyszłej mamy. W Polsce można ją dostać przez cały rok i, w odróżnieniu od egzotycznych warzyw, które uważa się za dobre źródło witaminy C, nie jest pryskana, żeby lepiej przetrwała transport na długim dystansie.

Brokuły, bób, sałata
W zielonych warzywach znajdziesz kwas foliowy, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka. Jego niedobór może prowadzić do przedwczesnego porodu, a także powstania wad cewy nerwowej u dziecka. Nawet najlepsza dieta nie pokryje jednak w pełni zapotrzebowania na ten składnik. Prawdopodobnie lekarz poleci ci przyjmowanie go dodatkowo w tabletkach.

Woda
To idealny napój dla kobiet w ciąży, bo nawadnia, a nie dostarcza kalorii. Wypijanie w ciągu całego dnia dwóch litrów wody zapobiega zmęczeniu, zaparciom, nudnościom i apetytowi.

Ciecierzyca
W sklepach jest coraz więcej różnych jej rodzajów. Nasionami tej strączkowej rośliny można urozmaicać zupy, sałatki, sosy. Świetnie nadaje się też jako „wypełniacz” kotletów. Nawet ta ugotowana (po namoczeniu) z niewielką ilością soli ma wyrazisty i ciekawy smak. Zawiera białko, żelazo, cynk i bardzo pożyteczny kwas foliowy.

Ciemne pieczywo
Pieczywo razowe, graham, wielozbożowe bułeczki są mniej przetworzone i nie mają polepszaczy. Chleb żytni razowy zawiera ok. 3–5 razy więcej minerałów niż jasne pieczywo. Warto wybierać np. chleb z dodatkiem płatków owsianych, ziaren słonecznika, dyni, bo są doskonałe na problemy z trawieniem, które często dokuczają w ciąży. Zawierają także dużo kwasu foliowego, żelaza i witaminy B6. Pełnoziarniste pieczywo zapewni ci sporą dawkę energii, witamin, składników mineralnych oraz zdrowego błonnika.